Bešović protiv Crne Gore

Država na koju se presuda odnosi
Crna Gora
Institucija
Evropski sud za ljudska prava
Stepen važnosti
3
Jezik
Crnogorski
Datum
11.04.2024
Članovi
6
6-1
P1-1
P1-1-1
Kršenje
6
6-1
P1-1
P1-1-1
Nekršenje
nije relevantno
Ključne reči
(Čl. 6) Pravo na pravično suđenje
(Čl. 6) Postupak izvršenja
(Čl. 6-1) Pristup sudu
(P1-1) Zaštita imovine
(P1-1-1) Neometano uživanje imovine
Broj predstavke
21601/20
Zbirke
Sudska praksa
Presuda ESLJP
Odbor
Sažetak
Podnosioci predstavke su se prituživali na neizvršenje domaćih odluka donetih u njihovu korist.

Sud ponavlja da izvršenje presude bilo kog suda mora da se posmatra kao sastavni deo „suđenja” u smislu člana 6. Takođe se poziva na svoju praksu kada je u pitanju neizvršenje ili odloženo izvršenje pravosnažnih domaćih presuda. Sud dalje primećuje da je odlukama u konkretnom predmetu naloženo preduzimanje konkretnih radnji. Stoga, Sud smatra da predmetne odluke predstavljaju „imovinu” u smislu člana 1 Protokola br. 1.

U vodećim predmetima R. Kačapor i drugi protiv Srbije i Mijanović protiv Crne Gore, Sud je već utvrdio povredu u odnosu na slična pitanja kao u ovom predmetu.

Pozivajući se na svoju praksu po ovom pitanju, Sud smatra da u konkretnom predmetu nadležni organi nijesu uložili sve neophodne napore da u potpunosti i blagovremeno izvrše odluke koje su donijete u korist podnosilaca predstavke. Stoga, pritužbe su prihvatljive i otkrivaju povredu člana 6 stav 1 Konvencije i člana 1 Protokola br. 1.
Preuzmite presudu u pdf formatu

 EVROPSKI SUD ZA LJUDSKA PRAVA

PRVO ODJELJENJE

PREDMET BEŠOVIĆ I DRUGI protiv CRNE GORE

 (Predstavka br. 21601/20)

PRESUDA

STRAZBUR

11. april 2024. godine

Ova presuda je pravosnažna ali može biti predmet redakcijske izmjene.

U predmetu Bešović i drugi protiv Crne Gore,

Evropski sud za ljudska prava (prvo Odjeljenje), na zasijedanju Odbora u sastavu:

Péter Paczolay, predsjednik,
Gilberto Felici,
Raffaele Sabato, sudije,
i Viktoriya Maradudina, postupajući u svojstvu zamjenika registrara Odjeljenja,

Nakon vijećanja na sjednici zatvorenoj za javnost 21. marta 2024. godine, Donosi sljedeću presudu, koja je usvojena toga dana:

POSTUPAK

  1. Predmet je pokrenut predstavkom protiv Crne Gore koja je podnijeta Sudu na osnovu člana 34 Konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih Sloboda („Konvencija”) dana 10. aprila 2020. godine.
  2. Podnosioce predstavke je zastupao g-din B. Ćupić, advokat iz Podgorice.
  3. Vlada Crne Gore („Vlada”) je pisanim putem obaviještena o predstavci.

ČINJENICE

  1. Detalji o podnosiocima predstavke i relevantne informacije o predstavci navedeni su u priloženoj tabeli.
  2. Podnosioci predstavke su se prituživali na neizvršenje domaćih odluka donijetih protiv preduzeća u društvenom/državnom vlasništvu.
  3. Dana 18. jula 2019. godine, Ustavni sud je utvrdio povredu prava podnosilaca predstavke zagarantovanih članom 6 stav 1 Konvencije i članom 1 Protokola br. 1 uz Konvenciju zbog neizvršenja. Podnosiocima predstavke je dosuđen iznos od po 2.000,00 eura na ime nematerijalne štete. Međutim, domaće odluke koje su razmatrane u ovom predmetu su ostale neizvršene do danas.

PRAVO

I. NAVODNA POVREDA ČLANA 6 STAV 1 KONVENCIJE I ČLANA 1 PROTOKOLA BR. 1

  1. Podnosioci predstavke su se prvenstveno prituživali na neizvršenje domaćih odluka donijetih u njihovu korist. Pozivali su se, izričito ili suštinski, na član 6 stav 1 Konvencije i član 1 Protokola br. 1.

A. U odnosu na g-dina Miodraga Vujovića, g-dina Branislava Radetića, g-dina Dragoslava Pajovića i g-dina Vasa Ljuljđurovića

  1. Vlada je istakla da su predmetne pravosnažne domaće odluke u potpunosti izvršene u odnosu na g-dina Miodraga Vujovića, g-dina Branislava Radetića, g-dina Dragoslava Pajovića i g-dina Vasa Ljuljđurovića. Podnosioci predstavke su tvrdili da nijesu dobili dovoljno obeštećenje.
  2. Sud primjećuje da su ovi podnosioci predstavke imali pravo da prime i zaista su primili, glavni dug i zateznu kamatu po zakonskoj stopi do pokretanja stečajnog postupka protiv dužnika. Kamata im nakon tog datuma nije isplaćena jer na to nijesu imali pravo na osnovu člana 87 Zakona o stečaju iz 2011. godine (Sl. list br. 1/2011, 53/2016 i 1/2022).
  3. Na osnovu toga, Sud zaključuje da su predmetne domaće odluke u potpunosti izvršene u odnosu na ova četiri podnosioca predstavke i smatra da oni dalje ne mogu tvrditi da su žrtve navedene povrede u smislu člana 34 Konvencije. Slijedi da predstavka, u dijelu koji su podnijeli g-din Miodrag Vujović, g-din Branislav Radetić, g-din Dragoslav Pajović i g-din Vaso Ljuljđurović, nije usaglašena ratione personae sa odredbama Konvencije i mora biti odbačena u skladu sa članom 35 stavovi 3 i 4 Konvencije.

B. U odnosu na ostale podnosioce predstavke

  1. Sud ponavlja da izvršenje presude bilo kog suda mora da se posmatra kao sastavni dio „suđenja” u smislu člana 6. Takođe se poziva na svoju praksu kada je u pitanju neizvršenje ili odloženo izvršenje pravosnažnih domaćih presuda (vidjeti Hornsby protiv Grčke, br. 18357/91, stav 40, Izvještaj o presudama i odlukama 1997-II).
  2. Sud dalje primjećuje da je odlukama u konkretnim predstavkama naloženo preduzimanje konkretnih radnji. Stoga, Sud smatra da predmetne odluke predstavljaju „imovinu” u smislu člana 1 Protokola br. 1.
  3. U vodećim predmetima R. Kačapor i drugi protiv Srbije (br. 2269/06 i 5 drugih, stavovi 97-99, 106-16 i 119-20, 15. januar 2008. godine) i Mijanović protiv Crne Gore (br. 19580/06, stavovi 81-91, 17. septembar 2013. godine), Sud je već utvrdio povredu u odnosu na ista pitanja kao u ovom predmetu.
  4. Nakon ispitivanja cjelokupne dokumentacije koja mu je dostavljena, Sud nije utvrdio nijednu činjenicu ili argument koji može da ga ubijedi da donese drugačiji zaključak o prihvatljivosti i osnovanosti ovih pritužbi. Pozivajući se na svoju praksu po ovom pitanju, smatra da u konkretnom predmetu nadležni organi nijesu uložili sve neophodne napore da u potpunosti i blagovremeno izvrše odluke koje su donijete u korist podnosilaca predstavke.
  5. Stoga, pritužbe su prihvatljive i otkrivaju povredu člana 6 stav 1 Konvencije i člana 1 Protokola br. 1.

II. PRIMJENA ČLANA 41 KONVENCIJE

  1. Imajući u vidu dokumenta koja posjeduje i svoju praksu (vidjeti, konkretno, R. Kačapor i drugi, gore citirana, stavovi 123-26; Stošić protiv Srbije, br. 64931/10, stavovi 66-68, 1. oktobar 2013. godinei Mastilović i drugi protiv Crne Gore, br. 28754/10, stav 52, 24. februar 2022. godine), Sud smatra razumnim da podnosiocima predstavke ne dosudi naknadu na ime nematerijalne štete, jer je ista već dosuđena na domaćem nivou (vidjeti stav 6 gore), te stoga odbija ovaj dio zahtjeva podnosilaca predstavke za pravičnim zadovoljenjem. Ipak, odlučuje da im dosudi naknadu na ime troškova i izdataka navedenih u priloženoj tabeli.
  2. Sud dalje primjećuje da tužena država ima neizmirenu obavezu da izvrši presude koje ostaju izvršne.

IZ OVIH RAZLOGA, SUD, JEDNOGLASNO,

  1. Proglašava predstavku neprihvatljivom u odnosu na dio koji su podnijeli g-din Miodrag Vujović, g-din Branislav Radetić, g-din Dragoslav Pajović i g-din Vaso Ljuljđurović;
  2. Proglašava ostatak predstavke prihvatljivim;
  3. Utvrđuje da ova predstavka otkriva povredu člana 6 stav 1 Konvencije i člana 1 Protokola br. 1 zbog neizvršenja domaćih odluka donijetih protiv preduzeća u društvenom/državnom vlasništvu;
  4. Utvrđuje da je tužena država dužna da obezbijedi, koristeći adekvatna sredstva, u roku od tri mjeseca, izvršenje neizvršenih domaćih odluka navedenih u priloženoj tabeli;
  5. Utvrđuje

(a)   da je tužena država dužna da plati podnosiocima predstavke zajedno, izuzimajući podnosioce predstavke čija predstavka je proglašena neprihvatljivom, u roku od tri mjeseca, iznos naveden u priloženoj tabeli na ime troškova i izdataka koji će biti konvertovan u valutu tužene države po stopi primjenjivoj na dan isplate;

(b)  da se od isteka navedena tri mjeseca do isplate ovih iznosa obračunava kamata na gore navedeni iznos po stopi koja je jednaka najnižoj kamatnoj stopi Evropske centralne banke tokom zateznog perioda uz dodatak od tri procentna poena.

  1. Odbija ostatak      zahtjeva           podnosilaca     predstavke       za        pravičnim zadovoljenjem.

 

Sačinjeno na engleskom jeziku i objavljeno u pisanoj formi 11. aprila 2024. godine na osnovu Pravila 77 stavovi 2 i 3 Poslovnika Suda.

Viktoriya Maradudina

Péter Paczolay

postupajući u svojstvu zamjenika registrara

predsjednik

 

__________________________________________

 

Prevod presude Zastupnika Crne Gore pred ESLJP preuzet sa hudoc.echr.coe.int

 

FIRST SECTION

CASE OF BEŠOVIĆ AND OTHERS v. MONTENEGRO

(Application no. 21601/20)

JUDGMENT

STRASBOURG

11 April 2024

This judgment is final but it may be subject to editorial revision.

In the case of Bešović and Others v. Montenegro,

The European Court of Human Rights (First Section), sitting as a Committee composed of:

 Péter Paczolay, President,
 Gilberto Felici,
 Raffaele Sabato, judges,

and Viktoriya Maradudina, Acting Deputy Section Registrar,

Having deliberated in private on 21 March 2024,

Delivers the following judgment, which was adopted on that date:

PROCEDURE

1.  The case originated in an application against Montenegro lodged with the Court under Article 34 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (“the Convention”) on 10 April 2020.

   2.  The applicants were represented by Mr B. Ćupić, a lawyer practising in Podgorica.

3.  The Montenegrin Government (“the Government”) were given notice of the application.

THE FACTS

4.  The applicants’ details and information relevant to the application are set out in the appended table.

5.  The applicants complained of the non-enforcement of domestic decisions given against socially/State-owned companies.

6.  On 18 July 2019 the Constitutional Court found a violation of the applicants’ rights under Article 6 § 1 of the Convention and Article 1 of Protocol No. 1 to the Convention on account of the non-enforcement. The applicants were awarded 2,000 euros each in non-pecuniary damage. However, the domestic decisions under consideration in this case remain unenforced until the present day.

THE LAW

  1.  ALLEGED VIOLATION OF ARTICLE 6 § 1 OF THE CONVENTION AND OF ARTICLE 1 OF PROTOCOL NO. 1

7.  The applicants complained principally of the non-enforcement of domestic decisions given in their favour. They relied, expressly or in substance, on Article 6 § 1 of the Convention and on Article 1 of Protocol No. 1.

  1. As regards Mr Miodrag Vujović, Mr Branislav Radetić, Mr Dragoslav Pajović and Mr Vaso Ljuljđurović

8.  The Government submitted that final domestic decisions in question had been fully enforced as regards Mr Miodrag Vujović, Mr Branislav Radetić, Mr Dragoslav Pajović and Mr Vaso Ljuljđurović. The applicants argued that they did not obtain sufficient redress.

  9.  The Court notes that the applicants were entitled to receive, and they indeed received, the principal debt and default interest at the statutory rate until the institution of the insolvency proceedings against the debtor. They did not receive default interest after that date because they were not entitled to it pursuant to section 87 of the Insolvency Act 2011 (Zakon o stečaju; Official Gazette nos. 1/2011, 53/2016 and 1/2022).

  10.  That being the case, the Court concludes that the domestic decisions in issue were fully enforced in respect of these four applicants and considers that they  can no longer claim to be victims of the alleged violation within the meaning of Article 34 of the Convention. It follows that the application, in so far as it has been submitted by Mr Miodrag Vujović, Mr Branislav Radetić, Mr Dragoslav Pajović and Mr Vaso Ljuljđurović, is incompatible ratione personae with the provisions of the Convention and must be rejected in accordance with Article 35 §§ 3 and 4 of the Convention.

  1. As regards the remaining applicants

  11.  The Court reiterates that the execution of a judgment given by any court must be regarded as an integral part of a “hearing” for the purposes of Article 6. It also refers to its case-law concerning the non-enforcement or delayed enforcement of final domestic judgments (see Hornsby v. Greece, no. 18357/91, § 40, Reports of Judgments and Decisions 1997II).

  12.  The Court further notes that the decisions in the present applications ordered specific action to be taken. The Court therefore considers that the decisions in question constitute “possessions” within the meaning of Article 1 of Protocol No. 1.

13.  In the leading cases of R. Kačapor and Others v. Serbia (nos. 2269/06 and 5 others, §§ 97-99, 106-16 and 119-20, 15 January 2008), and Mijanović v. Montenegro (no. 19580/06, §§ 81-91, 17 September 2013), the Court already found a violation in respect of issues similar to those in the present case.

14.  Having examined all the material submitted to it, the Court has not found any fact or argument capable of persuading it to reach a different conclusion on the admissibility and merits of these complaints. Having regard to its case-law on the subject, the Court considers that in the instant case the authorities did not deploy all necessary efforts to enforce fully and in due time the decisions in the applicants’ favour.

15.  These complaints are therefore admissible and disclose a breach of Article 6 § 1 of the Convention and Article 1 of Protocol No. 1.

  1. APPLICATION OF ARTICLE 41 OF THE CONVENTION

16.  Regard being had to the documents in its possession and its own caselaw (see, in particular, R. Kačapor and Others, cited above, §§ 123-26; Stošić v. Serbia, no. 64931/10, §§ 66-68, 1 October 2013; and Mastilović and Others v. Montenegro, no. 28754/10, § 52, 24 February 2022) the Court considers it reasonable not to award the applicants compensation in respect of non-pecuniary damage because it has already been awarded domestically (see paragraph 6 above), and therefore dismisses this part of the applicants’ claim for just satisfaction. It decides however to award them compensation for costs and expenses indicated in the appended table.

17.  The Court further notes that the respondent State has an outstanding obligation to enforce the judgments which remain enforceable.

FOR THESE REASONS, THE COURT, UNANIMOUSLY,

  1. Declares the application inadmissible in so far as it has been submitted by Mr Miodrag Vujović, Mr Branislav Radetić, Mr Dragoslav Pajović and Mr Vaso Ljuljđurović;
  2.  Declares the remainder of the application admissible;
  3. Holds that this application discloses a breach of Article 6 § 1 of the Convention and Article 1 of Protocol No. 1 concerning the non‑enforcement of domestic decisions given against socially/State-owned companies;
  4. Holds that the respondent State shall ensure, by appropriate means, within three months, the enforcement of the pending domestic decisions referred to in the appended table;
  5. Holds

(a) that the respondent State is to pay the applicants jointly, with exception of the applicants whose application was declared inadmissible, within three months, the amount indicated in the appended table in respect of costs and expenses, to be converted into the currency of the respondent State at the rate applicable at the date of settlement;

(b) that from the expiry of the above-mentioned three months until settlement simple interest shall be payable on the above amount at a rate equal to the marginal lending rate of the European Central Bank during the default period plus three percentage points.

  1. Dismisses the remainder of the applicants’ claim for just satisfaction.

Done in English, and notified in writing on 11 April 2024, pursuant to Rule 77 §§ 2 and 3 of the Rules of Court.

 Viktoriya Maradudina                             Péter Paczolay
 Acting Deputy Registrar                           President

 

 

 

 

 

Predstavka br. Datum podnošenja

Ime podnosioca predstavke

Godina rođenja

Ime i adresa zastupnika

Relevantna domaća odluka

Datum početka perioda neizvršenja

Datum okončanja perioda neizvršenja

Dužina trajanja izvršnog postupka

Iznos dosuđen na ime troškova i izdataka po predstavci (u eurima)1

21601/20

10/04/2020

(40 podnosilaca predstavke)

Dragomir BEŠOVIĆ / 1954

Rajko VLAHOVIĆ / 1965

Milorad JOVANOVIĆ / 1949

Zoran IVANOVIĆ/ 1958

Dragomir PEJOVIĆ/ 1949

Radovan RADEVIĆ / 1942

Radomir BOLJEVIĆ / 1938

Novak LEKOVIĆ / 1959

Milan MILIĆ / 1956

Jadranka RAKOČEVIĆ / 1954

Đorđije SORAT / 1950

Slobodan ĆETKOVIĆ / 1953

Milorad MARAŠ / 1950

Izedin SERHATLIĆ / 1948

Branka VASILJEVIĆ / 1955

Rajko BULATOVIĆ / 1958

Džafer CANOVIĆ / 1955

Borislav MAKOČEVIĆ / 1942

Dragan RABRENOVIĆ / 1960

Rajko RAŠOVIĆ / 1962

Miodrag SEKULOVIĆ / 1949

Vukadin TOMOVIĆ / 1950

Božidar JOVANOVIĆ / 1948

Jovan LORIS / 1956

Mašan STAMATOVIĆ / 1958

Zoran DUJOVIĆ / 1965

Vladeta KLJAJEVIĆ / 1968

Željko KOSTIĆ / 1971

Petar ŠIKMANOVIĆ / 1966

Vojislav MUGOŠA / 1939

Mihailo POLEKSIĆ / 1963

Miodrag VULETIĆ / 1961

Veselin ŠIŠEVIĆ / 1965

Velizar VUKOVIĆ / 1951

 

Domaćinstvo

Lela KOVAČEVIĆ / 1966

Dejan JOVOVIĆ / 1971

 

***

Miodrag VUJOVIĆ / 1952

Branislav RADETIĆ / 1950

Dragoslav PAJOVIĆ / 1960

Vaso LJULJĐUROVIĆ / 1955

Branislav Ćupić

Podgorica

Privredni sud Crne Gore

16. oktobar 2017. godine

 

Privredni sud Crne Gore

 28. novembar 2017. godine

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***

 

16/10/2017

 

 

 

28/11/2017

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***

 

u toku

više od 6 godina, 4 mjeseca i 1 dan

 

u toku

više od 6 godina, 2 mjeseca i 20 dana

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*****

 

250,00

Ukupno podnosiocima predstavke, izuzimajući g-dina Miodraga Vujovića, g-dina Branislava Radetića, g-dina Dragoslava Pajovića i g-dina Vasa Ljuljđurovića

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***

 

 

 

 

Copyright © 2024 Pravosudna akademija, Srbija